Skip to content 
Oświetlenie - najczęstsze błędy
Najczęstszym błędem, jaki popełnia się w oświetleniu przestrzeni, jest mylenie takich pojęć jak oprawa świetlna i oświetlenie.
Choć to brzmi dziwnie to oświetlenie i oprawa oświetleniowa to dwie różne rzeczy.
Dawno temu sztuczne oświetlenie było używane tylko po to, by widzieć po zmierzchu. Na początku XXI wieku nastąpił wielki postęp, bardzo szybki, co przekłada się na niesamowitą gamę możliwych błędów. Dzisiaj oświetlenie to nie tylko żyrandol zwisający z sufitu na środku pokoju. Szybki postęp technologiczny i wiedza, która mu towarzyszy, rozpowszechniana jest głównie wśród wąskiego grona ekspertów, podczas gdy do codziennych konsumentów docierają tylko reklamowe slogany.
Postaramy się w tym artykule wypełnić tą „lukę w wiedzy” – na ile pozwala przestrzeń – wyliczając 12 najczęstszych błędów popełnianych przy doborze oświetlenia i opraw.
Mając nadzieję oczywiście, że pomożemy ich uniknąć….
1) Co innego łaska a co innego laska
Jak już wspomniałem oświetlenie i oprawa to dwa różne pojęcia.
Oświetlenie jest funkcją wielu parametrów, takich jak wymiary (wielkość) przestrzeni, kolorystyka sufit – ściana – podłoga (które pochłaniają i odbijają światło), czynności wykonywanej w danej przestrzeni (zgodnie z wymaganiami ) ), rodzaj oświetlenia (ogólne – przemysłowe -teatralne itp.), kierunek świecenia (bezpośrednie-pośrednie itp.), równomierność, odcień , oddawanie barw , istnienie naturalnego oświetlenia i dopiero oprawy i ich rozmieszczenie w przestrzeni.
Dlatego pamiętajcie najpierw oświetlenie, a potem na oprawa oświetleniowa!!
2) Szczęściarzowi nawet wół się ocieli
Jak już wspomniałem, dziś konsument ma do dyspozycji różnorodne rozwiązania.
Kiedyś musiał wybierać między żyrandolem, lampą z abażurem lub prostą lampą podłogową.
Dzisiaj? Lampy podłogowe, kinkiety, żyrandole, lampy sufitowe, szyny, oświetlenie podtynkowe, diody LED, lampy stołowe, światłowody… długo by wymieniać. Wszystko to w niesamowitych kolorach i kształtach, które zamiast ułatwiać przyprawiają „o ból głowy”
Jakie rozwiązanie wybrać i według jakich kryteriów? Niestety najczęściej jest to robione metodą „chybił-trafił”
Wybór jest zwykle dokonywany przypadkowo. Prawie, że w drodze losowania!
Najczęstszym powodem zakupu jest to, że widzieliśmy takie oświetlenie u znajomych bądź też w jakimś kolorowym czasopiśmie, że teraz jest jakaś promocja lub w ogóle to jest najtańsze…
Oświetlenie wybierane w oparciu o powyższe kryteria będzie niestety złym oświetleniem.
To trochę tak jakby kupować sobie nowe ubranie lub nowe buty bez zwracania uwagi na rozmiar!
Jeżeli jednak nikt rozsądny nie kupuje sobie butów bez znajomości numeru stopy to w przypadku oświetlenia większość ludzi popełnia ten błąd.
3) Kiedy rozwiązaniem jest… …problem!
Prohibicja w Ameryce została kiedyś wprowadzona w celu rozwiązania problemu alkoholizmu. Okazało się jednak, że znacznie gorszy problem miała ze wszystkim, co stworzyła (przemyt, oszustwa, gangsterstwo, morderstwa itp.)!
Coś podobnego dzieje się z dominującą ostatnimi latami spot-manią . Większość szuka bądź już ma spoty (teraz głównie z technologią led), tak jakby spoty były panaceum na wszystkie problemy ! A z drugiej strony 9 na 10 wnętrz, które mają problem z oświetleniem, mają spoty !
Spoty są wiązkami światła o dużej intensywności i NIE nadają się do oświetlania przestrzeni.
Tworzą ogromne różnice w jasności , olśniewający blask, nadmierne cienie , nierówne oświetlenie , zmęczenie wzroku i szereg konsekwencji.
W kuchni stają się szczególnie niebezpieczne, ponieważ powodują wizualne przekłamania, w przestrzeni w której używa się noży, gorącch naczyń itp.
Spot oznacza punkt, miejsce i to jest jego przeznaczenie, do tego został stworzony.
4) Żona Cezara musi nie tylko być, ale także wyglądać.
Pytanie brzmi: chcesz by Twoja przestrzeń wyglądała czy tylko była ?
Uważam, że prawda leży gdzieś pośrodku. Jest jednak wielu, którzy budują swoje domy lub miejsca pracy w taki sposób jakby to były teatry bądź muzea, i zapominają, że w nich mieszkają i/lub pracują.
Miejsca te szybko okazują się irytujące, nużące, odpychające, odległe.
Nadmierne cieniowanie światłem, kolorowe efekty,taśmy led, itp. są bardzo miłe przez pierwsze 10 minut, ale potem sprawią, że twoje wnętrze będzie bez życia!
Potrzebujesz złotego środka pod względem funkcjonalności, w przeciwnym razie będzie to taka „spotomania”.
5) Wszystko albo nic
Stwierdzenia typu „chcesz, żeby było maksymalnie dużo światła ” lub z drugiej strony „nie chcesz dużo światła, lubisz atmosferę” są sztywne i ekstremalne.
Nie da się wygodnie czytać książki w cieniu ani zrelaksować w blasku reflektorów.
Więc ..? Prześwietlenie lub niedoświetlenie nie mogą być jedynymi opcjami! Wręcz przeciwnie, kiedy się zdarzają, są to problemy, które należy rozwiązać.
Kluczowym słowem jest „elastyczność” w schemacie oświetlenia. Tak abyśmy mogli dostosować go do potrzeb. Jeśli potrzebujesz dużo światła włączasz odpowiednie źródło a jeśli chcesz atmosfery odpowiednio oświetlenie obniżasz.
6) Sok pomarańczowy z dyni ?
Ponieważ wiadomo, że nie da się wycisnąć soku pomarańczowego z dyni, tak też musimy zrozumieć, że każda oprawa oświetleniowa ma swoje przeznaczenie pod względem wydajnego oświetlenia.
Przeznaczony jest do jednego lub co najwyżej dwóch bardzo specyficznych rodzajów oświetlenia. Jedna oprawa oświetleniowa nie spełni wszystkich zadań!
Jednak wielu, których przyciąga wygląd zewnętrzny lub rodzaj oprawy, oczekuje lub wyobraża sobie oświetlenie, do którego oprawa nie została stworzona. Na przykład wisząca punktowa oprawa oświetleniowa do oświetlania przestrzeni, oprawy podłogowe do czytania, spoty dla stworzenia atmosfery, lub kinkiety ścienne do oświetlenia obrazu na ścianie. Naprawdę wielu oczekuje ,że jednym bądź dwoma oprawami światła uzyskają zadowalający efekt.
Mnogość opraw z drugiej strony sprawia, że problem jest jeszcze bardziej dotkliwy, a niewłaściwy wybór bardziej prawdopodobny. Musisz sprecyzować swoje potrzeby i preferencje oraz znaleźć odpowiednie oprawy oświetleniowe, które je zaspokoją.
7) Nie wszystko złoto co się świeci
Cena zakupu jest zwykle najbardziej „decydującym” , ale także najbardziej „mylącym” czynnikiem decydującym o ostatecznym wyborze.
To właśnie tam większość ludzi myli wydatki z kosztem.
Dzieje się tak dlatego, że koszt oprawy nie kończy się wraz z jej zakupem .
To coś więcej… Oprawy oświetleniowe jak wszystkie urządzenia elektryczne wymagają instalacji, konserwacji, czyszczenia, zdarzają się uszkodzenia, potrzebują części zamiennych, zużywają energię elektryczną, emitują ciepło i w skrócie wymagają stałych kosztów.
Ten koszt jest znacznie ważniejszy niż koszt ich zakupu i szybko sprawi, że pożałujesz wyboru, który skusił Cię niską ceną.
8) Tanie mięso jedzą psy...
Tutaj sprawy stają się poważne. Ponieważ powyższe nieznośne realne koszty taniego rynku mogą stać się tragiczne. Tanie i dobre rzeczy istnieją tylko w bajkach.
Dlatego tanie zakupy (lub tzw. okazja!) nieuchronnie oznaczają tanią konstrukcję bez specyfikacji i tego, co się z tym wiąże. Oprawy natomiast są urządzeniami elektrycznymi, o wysokich temperaturach (np. tzw. żarówka jodowa ma 600°C) i mogą powodować porażenia prądem lub pożary, zamieniając tanio i okazję w nieodwracalne koszty!!
„Nieszczęsna” gospodyni domowa straciła życie od chińskiego żelazka. Cena 60 zł, koszt .. ??!!!
Niesamowite jest to, że istnieją oprawy oświetleniowe, które sprzedają się w cenie 1-2 paczki papierosów lub jednego kebaba!
I są ludzie, którzy je kupują !!!
Naprawdę, jeśli zobaczysz swojego rzeźnika sprzedającego filet z piersi kurczaka za 5 zł za kilogram, czy kupiłbyś to?
9) Jak świni siodło
Ten błąd jest bardzo powszechny i dotyczy harmonijnego połączenia opraw z resztą mebli w pomieszczeniu. Zarówno pod względem stylu, jak i wartości. Tak jak nie przystoi nosić do angielskiego garnituru i japonek, do futra tenisówek, tak samo papierowa lampa nie powinna wisieć nad luksusowym drewnianym stole jadalnym lub plastikowy plafon nad drogim biurkiem!
Nie trzeba dodawać, że markowe meble na ogół wymagają, aby wskaźnik inwestycji był zgodny z praktyczną zasadą 60-25-15. Oznacza to, że na każde 100 zł zainwestowane w każdą przestrzeń 60 zł przypada na meble i dywany, 25 zł na oświetlenie i 15 zł na dekorację.
Z drugiej strony poziom i styl każdego pomieszczenia musi być zgodny z poziomem opraw oświetleniowych i odwrotnie.
10) Drogie w otrębach i tanie w mące…
Ten błąd odnosi się do dobrego wysiłku oszczędzania energii .
Ma to ogromne znaczenie w obiektach profesjonalnych, w biurach i sklepach, na terenach zewnętrznych, gdzie „nieaktywne prądy” oprócz niszczenia środowiska drążą także nasze kieszenie.
W domu jednak zużycie oświetlenia nie przekracza 5% całkowitego zużycia energii elektrycznej. Dlatego to, co wymaga uwagi , to „ukryte” energochłonne zużycie.
Piekarnik odpowiada 20 lampom podłogowym 200W. To samo z podgrzewaczem wody 5-6000W.
Ekspres do kawy ma moc 1500 W, żelazko 2000 W, suszarka do włosów 1200 W, kuchenka 3000 W, odkurzacz 1400 W, toster 2500 W itd.
Ile zużywają lampy?
Jeżeli włączysz wszystkie lampy na raz– raczej mało prawdopodobne – nie przekroczy to zużycia opiekacza o mocy 2000W! A i tak jestesmy przyzwyczajeni do wyłacznia niepotrzebnego oświetlenia. I bardzo dobrze, bo nawet najmniejsza oszczędność energii jest dobra dla naszej planety.
Wystarczy przy tym, żeby nie zapominać wyłączyć podgrzewacza wody, tostera …….!
11) Na początku było światło….
Większość ludzi, którzy zaczynają budować i wyposażać dom lub firmę , zostawia oświetlenie na końcu .
To duży błąd! Nie będą mieli odpowiedniej instalacji elektrycznej, wydadzą prawie wszystkie pieniądze na inne im niezbędne rzeczy, więc na oświetlenie – najważniejszy czynnik, zostaną grosze !!!
Nie zapominajcie, że Wszechmogący Bóg najpierw oświecił świat, a potem go „urządzał”.
12) Dzieci mędrców gotują sobie zanim zgłodnieją.
Właściwe oświetlenie to dobrze udokumentowana decyzja podejmowana na początku każdego projektu i ostatecznie zintegrowana z jego projektem.
Taktyki takie jak „się zobaczy” lub „wyjdzie w praniu” to niebezpieczna amatorszczyzna, która rzadko ma szczęśliwe zakończenie.
Oświetlenie to złożony proces, którego nie można zrobić przypadkiem.
Wymagane jest badanie fotometryczne (tj. zestawienie wszystkich parametrów oświetlenia) przez ekspertów i dobra współpraca ze wszystkimi autorami projektu, w celu ustalenia odpowiedniego schematu oświetlenia, jego budżetu, odpowiednich instalacji elektrycznych itp.
Pozwala to uniknąć niepotrzebnych wydatków i przeróbek oraz ułatwia całą budowę, kontrola jest skuteczna we wszystkich fazach, a końcowy wynik jest prawidłowy.
13) Jeśli nie wiesz, że nie wiesz, to myślisz, że wiesz…
Wszyscy – z wyjątkiem pilotów – wiemy, że nie potrafimy sterować samolotem. Wszyscy – poza chirurgami – wiemy, że nie potrafimy przeprowadzać operacji. Jesteśmy świadomi swojej ignorancji i przyznajemy się do tego i oczywiście nie bierzemy się za to.
Zaskakująco w oświetleniu są tacy , którzy są nieświadomi swojej ignorancji , więc myślą, że wiedzą. Ci samozwańczy eksperci wyrażają swoją opinię za pośrednictwem wszelkiego rodzaju mediów, bombardując konsumenta reklamami i niejasno „dbając o jego oświetlenie, bo to jest bardzo ważne”… „dobór odpowiedniego oświetlenia”…. „Aby dopasować oprawy oświetleniowe do karniszy lub słupów!”… „Ogólnie zwracaj uwagę na oświetlenie”… itd.
Jak dbać, o co dbać, jak dopasować, dlaczego i jak wybrać to czy tamto …
I słusznie konsument myśli, że też wie, więc ma też opinię… „Nie mogę wyrazić swojej opinii?”. NIE !!!
Ponieważ tutaj wymagana jest wiedza specjalistyczna a nie zdanie konsumenta ! Każdy może mieć zdanie na dowolny temat. Wiedzę posiada niewielu …. I zachęcam do poszukiwania wiedzy a nie opinii …
Niezależnie od tego, czy Twoja przestrzeń będzie przyjemnie wygodna, imponująco atrakcyjna, nużąco denerwująca lub odpychająco przygnębiająca, zależy w 100% od oświetlenia oraz jego ilości i jakości.
We wszystkich rozwiniętych krajach uznawany jest za najważniejszy, być może najbardziej decydujący czynnik w projektowaniu przestrzeni. W szczególności profesjonalista jest traktowany nie jako fundusz kosztów pierwszego montażu czy remontu, ale jako wydajna i opłacalna inwestycja.
